Bakın, der Hoca, ders olsun size çocuklar. Parayı veren düdüğü çalar !
20 Şubat 2020 tarihinde resmî gazetede yayınlanan “Coğrafi Bilgi Sistemleri İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” ile imar uygulamalarında yeni düzenlemeler geldi.
Parsel bazında; nüfusu, yapı yoğunluğunu, kat adedini, bina yüksekliğini arttıran imar planı değişiklikleri yapılamaz hükmü getirildi.
Ancak, ada bazında tapu sahiplerinin tamamının talebi üzerine ayrıcalıklı imar planı yapılabilecek.
Yapılacak ayrıcalıklı imar planı değişikliği sonucunda arsanın artan değeri, değer artış payı olarak vatandaştan alınıp Bakanlık ve ilgili Belediyeler arasında paylaşılacak.
İmar planı değişikliği ile taşınmazda meydana gelecek değer artışının tespiti lisanslı en az iki gayrimenkul değerleme kuruluşu tarafından, mevcut plan koşullarındaki değer tespiti ile birlikte değişiklik sonrası değer tespiti yapılmak suretiyle belirlenen ortalama yeni değerden az olmamak üzere, idare tarafından oluşturulan kıymet takdir komisyonu tarafından belirlenecek.
Taşınmazın değer artışına tabi olduğu tapu kütüğüne şerh olarak yazılacak.
Kıymet takdir komisyonunca belirlenen değer artış payı, ödeme tarihinde her takvim yılı için, bir önceki yıla ilişkin olarak tespit ve ilân edilen yeniden değerleme oranında takvim yılı başından geçerli olmak üzere arttırılarak uygulanacak.
FARKLILIK RANTI PEŞİN ÖDENECEK
Yeni imar planına göre hazırlanan projelerde “farklılık rantı” ödenmeden yapı ruhsatı verilmeyecek.
Ayrıcalıklı imar planı ile sağlanan değer artış payı, en geç taşınmazın ilk satışında veya ruhsat aşamasında taşınmaz maliklerince; Bakanlık hesabına yatırılacak.
A• Yatırılan paranın; Büyükşehir belediyesinin olduğu illerde; %25’i büyükşehir belediyesinin ilgili hesabına, %25’i ilgili ilçe belediyesinin hesabına, %25’i Bakanlığın Dönüşüm Projeleri Hesabına aktarılacak.
B• Büyükşehir belediyesi olmayan illerde ise; %40’ı imar planı değişikliğini onaylayan idareye, %30’u Bakanlığın Dönüşüm Projeleri Hesabına aktarılacak.
C• Bakanlıkça onaylanan imar planı değişikliğinden kaynaklanan değer artışının %75’i Bakanlığın Dönüşüm Projeleri Hesabına, kalan değer artış payı; büyükşehir belediyesinin olduğu illerde %15’i büyükşehir belediyesi hesabına, %10’u ilgili ilçe belediyesi hesabına;
Büyükşehir belediyesi olmayan yerlerde ise Bakanlık payının dışındaki kalan değer artış payının tamamı plan değişikliğinin yapıldığı yerdeki ilgili idarenin hesabına aktarılacak.
A bendine göre kalan değer artış payının %25’i, B bendine göre kalan değer artış payının %30’u ile imar planı değişikliğinin diğer genel bütçeli idareler tarafından onaylanması durumunda değer artış payının tamamı genel bütçeye gelir kaydedilecek.
PARAN KADAR İMAR
Kanun ile uygulamaya konulan “paran kadar imar” uygulaması, şehircilik ilkeleri, planlama esasları ve kamu yararına açıkça aykırıdır.
Belirli alanlarda nesnel bir nedene dayanmadan, kaynak yaratmak amacıyla verilen ayrıcalıklı yapılanma hakları, planların tarafsızlık ilkesi ile bağdaşmaz.
Ada bazında alınacak plan tadilatı kararları, bölgede birbirinden farklı ve ayrıcalıklı imar hakları ile yapılmış yapılar meydana getirecek, bölgedeki nüfus, yapı ve trafik yoğunluğunu arttıracaktır.
Bugün gelinen noktada planlama, ada bazında yapılacak imar planı değişikliklerini ekonomik kaynak olarak gören, rant üretimini kolaylaştıran yeni bir görev üstlenmiştir.
Planlama aldığı bu yeni görev ile kentlerdeki bütüncül planlama yaklaşımından uzaklaşacaktır, ada bazında kentsel rant yaratma ve rantı dağıtmanın açık aracı haline gelecektir.
Hoca’nın dediği gibi; Parayı veren düdüğü çalacak !
YORUMLAR